Warmte zorgt voor droogte in Nederland

NEDERLAND – Opnieuw is 2022 hard op weg om extreem droog te worden. Het neerslagtekort behoort momenteel tot de 5% droogste jaren. Toch was de hoeveelheid neerslag vrij normaal tot nu toe. Het blijkt dat de zon de grootste aanjager is van de droogte, net zoals in het extreem zonnige jaar 2020.

Zon grootste aanjager neerslagtekort

Net als in het jaar 2020 blijkt de zon de grootste aanjager van het neerslagtekort. Het neerslagtekort is in essentie niets anders dan de verdamping minus de neerslag. Kijken we eerst naar de neerslag, dan blijkt dat de hoeveelheid gemeten tussen 1 april en 18 juli redelijk normaal is. Dat verklaart niet waarom het neerslagtekort in 2022 zo groot is. De verdamping moet dus de ‘boosdoener’ zijn.

Inderdaad blijkt dat de verdamping in De Bilt tussen 1 april en 18 juli extreem hoog is. Waarom is dat het geval? Een antwoord hierop is te vinden door te kijken naar welke weersinvloeden bijdragen aan de verdamping. Dat zijn: 1) de hoeveelheid zonnestraling; en 2) de temperatuur. Hoe warmer en hoe meer zonnestraling, hoe meer er verdampt. De gemiddelde temperatuur vanaf 1 april was tot nu toe niet extreem. Wat zon betreft is dit een heel ander verhaal. Dit wordt duidelijk als we kijken naar het aantal zonuren, dat sterk samenhangt met de hoeveelheid zonnestraling. Wat blijkt: slechts twee keer eerder hadden we per dag gemiddeld zoveel zonuren als nu (figuur 2). Kortom, het is de zon die tot nu toe het verschil maakte.

Door het versterkte broeikaseffect wordt het steeds warmer, waardoor de verdamping toeneemt. Ook wordt het naar verwachting steeds zonniger. Verder zal de hoeveelheid neerslag in de lente en zomer waarschijnlijk afnemen of gelijk blijven. Kortom: het is de verwachting dat het gemiddelde neerslagtekort in de toekomst verder op zal lopen.

Foto’s: KNMI